Lucyna Smykowska-Karaś

Lucyna Smykowska-Karaś wspomina dziadka Euzebiusza i atmosferę domu rodzinnego.

Euzebiusz Kempa (1890-1970) urodził się w sierpniu 1890 r. w rodzinie Konstantego i Katarzyny z domu Krawczyk jako ósmy z dziesięciorga dzieci. Po ukończeniu szkoły rozpoczął pracę w hucie w Łabędach. Jeszcze w czasie nauki rozpoczął działalność narodową w polskiej organizacji Eleusis. W 1909 r. włączył się w pracę Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Łabędach (przez pewien czas był nawet jego naczelnikiem). Oprócz tego działał również w Towarzystwie Katolickich Robotników. Podczas jednego ze spotkań chóru funkcjonujące w ramach tego towarzystwa poznał swoją przyszłą żonę Emę, z którą w późniejszych latach miał czwórkę dzieci (Konstanty, Bolesław, Stanisław i Stefania). W lutym 1919 roku wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W styczniu 1920 r. wszedł w skład Komitetu Parytetycznego w Łabędach, odpowiadającego za przeprowadzenie plebiscytu na tym terenie. w trakcie III powstania śląskiego początkowo dowodził kompanią w pułku Stanisława Mastalerza, później pełnił funkcję oficera w II Oddziale Ekspozytury Grupy „Środek”. Po pozostaniu Łabęd po stronie niemieckie w lutym 1922 r. opuścił rodzinne strony i przeniósł się do Katowic. Kilka miesięcy później rozpoczął pracę na stanowisku referenta Biura Zakupów przy Polskich Kopalniach Skarbowych na Górnym Śląsku „Skarboferm” w Chorzowie, którą wykonywał do wybuchu II wojny światowej. W trakcie wojny jego pierworodny syn Konstanty zaangażował się w działalność konspiracyjną – otrzymał rozkaz zlikwidowania Heleny Matheanki („Krwawej Julki”), tropił też agenta Gestapo Dembowicza ps. „Radom”. Skazany na karę śmierci i powieszony w KL Auschwitz. Młodszy syn Stanisław został zaś przymusowo wcielony do wojska niemieckiego (konkretnie Luftwaffe). Planował dezercję, której jednak nie zdążył zrealizować. Został zestrzelony w październiku 1942 r. u wybrzeży Krety.

    Skontaktuj się ze świadkiem historii:

    Akceptuję klauzulę zgody na przetwarzanie danych osobowych (obowiązkowe)